Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo Thụy Điển về điều kiện gia nhập NATO

Kể từ sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Phần Lan và Thụy Điển đã phá vỡ chính sách trung lập kéo dài hàng thập kỷ của mình và nộp đơn xin gia nhập liên minh quân sự do Mỹ lãnh đạo vào năm 2022.

Sau khi quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn yêu cầu vào tháng 4/2023, Phần Lan thành công trở thành một thành viên chính thức của NATO.

Tuy nhiên, nước này vẫn từ chối phê duyệt đề xuất gia nhập NATO của Thụy Điển, lý do được đưa ra là do quốc gia Bắc Âu chưa giải quyết triệt để lo ngại an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ.

Cụ thể, Ankara vẫn luôn cáo buộc chính phủ Thụy Điển quá khoan dung đối với các tổ chức khủng bố và các mối đe dọa an ninh, bao gồm các nhóm chiến binh người Kurd và những người có liên quan đến âm mưu đảo chính năm 2016 vốn bị chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đặt ngoài vòng pháp luật.

Các lý do khác khiến các cuộc đàm phán kéo dài hơn nữa là các cuộc biểu tình dẫn tới việc đốt Kinh Qur’an tại thủ đô Stockholm của Thụy Điển hồi tháng 1 và cuối tháng 6 vừa qua. Trả lời tờ Milliyet ngày 3/6, ông Numan Kurtulmus khẳng định rằng việc đốt kinh Koran của các nhà hoạt động ở Stockholm ngày 27/6 là “một hành động cực kỳ khiêu khích, chống Hồi giáo và phản nhân loại” không thể bào chữa được.

Hành động đốt Kinh Qur’an trên không chỉ bị Thổ Nhĩ Kỳ mà cả các quốc gia Hồi giáo khác như Iraq lên án. Những người biểu tình thậm chí còn tụ tập trước Đại sứ quán Thụy Điển tại Iraq ngày 29/6 để thể hiện sự phản đối của mình. Những người này phun sơn dòng chữ: “Đồng ý với kinh Qur’an” trên cổng Đại sứ quán trước khi đột nhập và chiếm đóng cơ sở trong thời gian ngắn. Theo hãng tin AFP, đám đông bình yên rời đi sau khoảng 15 phút ngay khi lực lượng an ninh đến và các nhân viên đều an toàn.

Theo hãng tin RT trích dẫn bài phỏng vấn ông Numan Kurtulmus, Thụy Điển tuyên bố là một quốc gia dân chủ nơi các niềm tin và ý tưởng khác nhau được tôn trọng, nhưng điều này đã được chứng minh là “không đúng sự thật”. Do đó, ông cảnh báo việc Ankara chấp thuận đơn xin gia nhập NATO của Phần Lan không đồng nghĩa với việc nước này cũng sẽ thông qua đơn xin gia nhập của Thụy Điển.

Ông cho biết: “Thụy Điển vừa tiến hành các hành động khiêu khích nhưng cũng đồng thời yêu cầu được chấp thuận gia nhập NATO. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia luôn giữ lời hứa. Chúng tôi sẽ thực hiện bất kỳ điều gì đã nói và đã hứa hẹn nhưng cũng mong muốn những quốc gia khác giữ lời hứa của mình. Đối với Thụy Điển, quốc gia không giữ lời hứa, mong muốn trở thành thành viên NATO chỉ là một giấc mộng viển vông”.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là Thổ Nhĩ Kỳ phản đối hoàn toàn việc Thụy Điển gia nhập NATO. Thay vào đó, ông nhấn mạnh “Thụy Điển phải tự làm bài tập về nhà của mình” để yêu cầu này có thể trở thành sự thật. Theo ông, chính phủ nước này cần phải “ngăn chặn các hành động khiêu khích” và đồng thời “dẫn độ những kẻ cầm đầu các tổ chức khủng bố chống Thổ Nhĩ Kỳ”.

Các tranh cãi diễn ra trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2023, dự kiến được tổ chức tại thủ đô Vilnius của Lithuania vào ngày 11 và 12/7.

Ngày 13/6 khi phát biểu với các nhà báo trên đường trở về từ chuyến thăm cấp nhà nước tới Azerbaijan, hãng thông tấn Anadolu dẫn lời Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết các bên “không nên mong đợi bất cứ điều gì khác ở thượng đỉnh Vilnius”.